วันที่ 27 กุมภาพันธ์ 2568

วิทยาลัยการจัดการเพื่อการพัฒนา ได้ประชุมหารือการร่วมมือจัดทำหลักสูตรฝึกอบรมระยะสั้นโดยมีตัวแทนจากบริษัท LearnIT และตัวแทนมหาวิทยาลัยเอกชน ณ ห้องประชุมหน่วยประสานงานวิทยาลัยการจัดการเพื่อการพัฒนา กรุงเทพมหานคร เพื่อหาหลักสูตรใหม่ๆ ให้ตรงกับกลุ่มเป้าหมายสอดคล้องกับความต้องการของบุคลากรวัยทำงานให้มากขึ้น 

การจัดทำหลักสูตรฝึกอบรมเป็นกระบวนการที่ต้องมีการวางแผนและออกแบบอย่างเป็นระบบ เพื่อให้การฝึกอบรมมีประสิทธิภาพและตอบสนองต่อวัตถุประสงค์ที่กำหนดไว้ โดยทั่วไปแล้ว การพัฒนาหลักสูตรฝึกอบรมสามารถแบ่งออกเป็น 7 ขั้นตอนหลัก ดังนี้

---

1. การวิเคราะห์ความต้องการฝึกอบรม (Training Needs Analysis - TNA)

เป้าหมาย: เพื่อระบุว่ามีความจำเป็นต้องฝึกอบรมเรื่องอะไร และใครเป็นกลุ่มเป้าหมาย

1.1 การกำหนดเป้าหมายของการฝึกอบรม

• วิเคราะห์ปัญหาหรือช่องว่างด้านทักษะ (Skill Gap)
• วิเคราะห์ความต้องการขององค์กรและบุคลากร
• กำหนดวัตถุประสงค์ของการฝึกอบรม เช่น พัฒนาทักษะเฉพาะทาง หรือเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน

1.2 การระบุกลุ่มเป้าหมายของผู้เข้ารับการอบรม

• วิเคราะห์ลักษณะของผู้เข้าร่วม เช่น ระดับตำแหน่ง ประสบการณ์ และพื้นฐานความรู้
• ประเมินความแตกต่างระหว่างบุคคล (Individual Differences)

1.3 การวิเคราะห์เนื้อหาหลักสูตรที่จำเป็น

• สำรวจเนื้อหาที่ต้องใช้ผ่านแบบสอบถาม การสัมภาษณ์ หรือ Focus Group
• ศึกษาหลักสูตรที่มีอยู่แล้ว และนำมาปรับปรุงให้เหมาะสม

2. การกำหนดโครงสร้างหลักสูตร (Course Design)

เป้าหมาย: ออกแบบโครงสร้างหลักสูตรให้เหมาะสมกับเป้าหมายและกลุ่มเป้าหมาย

2.1 การกำหนดหัวข้อและเนื้อหา

• กำหนด Module หรือหัวข้อที่ต้องสอน
• วางลำดับเนื้อหาให้เป็นขั้นตอนจากง่ายไปยาก
• สร้างความสมดุลระหว่างทฤษฎีและการปฏิบัติ

2.2 การกำหนดระยะเวลาอบรม

• ระบุว่าเป็นหลักสูตรระยะสั้น (1 วัน, 3 วัน) หรือระยะยาว (หลายเดือน)
• กำหนดระยะเวลาของแต่ละหัวข้อให้เหมาะสม

2.3 การออกแบบวิธีการสอน

• การบรรยาย (Lecture)
• การฝึกปฏิบัติ (Workshop)
• การทำกรณีศึกษา (Case Study)
• การเรียนรู้ผ่านเกม (Gamification)
• การใช้เทคโนโลยี เช่น e-Learning

3. การพัฒนาเนื้อหาหลักสูตร (Course Development)

เป้าหมาย: จัดทำสื่อการเรียนรู้ และพัฒนาเนื้อหาให้สอดคล้องกับโครงสร้างหลักสูตร

3.1 การพัฒนาเอกสารและสื่อประกอบการฝึกอบรม

• เอกสารประกอบการอบรม (Training Manual)
• สไลด์นำเสนอ (Presentation Slides)
• วิดีโอและสื่อมัลติมีเดีย
• แบบทดสอบก่อนและหลังอบรม

3.2 การพัฒนาเครื่องมือวัดผล

• แบบทดสอบ (Quiz, Assessment)
• แบบประเมินความพึงพอใจของผู้เรียน
• แบบประเมินผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน

4. การคัดเลือกวิทยากรและผู้ฝึกอบรม (Instructor Selection)

เป้าหมาย: คัดเลือกผู้สอนที่มีความรู้ความสามารถและเหมาะสมกับกลุ่มเป้าหมาย

4.1 การคัดเลือกวิทยากร

• พิจารณาความเชี่ยวชาญเฉพาะด้าน
• มีประสบการณ์สอนหรืออบรมมาก่อน
• สามารถใช้เทคนิคการสอนที่เหมาะสมกับผู้เรียน

4.2 การเตรียมวิทยากร

• จัดทำคู่มือสำหรับวิทยากร (Instructor Guide)
• ให้ข้อมูลเกี่ยวกับผู้เข้าร่วมอบรมล่วงหน้า
• ทดลองสอนหรือซ้อมการอบรม

5. การดำเนินการฝึกอบรม (Training Implementation)

เป้าหมาย: จัดอบรมตามแผนที่กำหนดไว้ให้มีประสิทธิภาพ

5.1 การบริหารจัดการสถานที่และอุปกรณ์

• จัดเตรียมสถานที่ อุปกรณ์ และเทคโนโลยีที่ใช้ในการอบรม
• ตรวจสอบระบบเสียง อินเทอร์เน็ต และสื่อการสอน

5.2 การสร้างบรรยากาศที่ดีในการอบรม

• เปิดโอกาสให้ผู้เรียนมีส่วนร่วม
• ใช้เทคนิคการสอนที่กระตุ้นการเรียนรู้
• มีช่วงพักเพื่อให้ผู้เรียนสามารถปรับตัว

6. การประเมินผลการฝึกอบรม (Training Evaluation)

เป้าหมาย: ประเมินผลเพื่อวัดประสิทธิภาพของหลักสูตรและนำไปปรับปรุง

6.1 การประเมินผลผู้เข้าอบรม

• ใช้แบบทดสอบก่อนและหลังอบรม
• สังเกตพฤติกรรมและการมีส่วนร่วม

6.2 การประเมินผลหลักสูตรและวิทยากร

• ใช้แบบสอบถามประเมินความพึงพอใจ
• เก็บข้อมูลจากผู้เข้าร่วมอบรมเกี่ยวกับเนื้อหาและวิธีการสอน

6.3 การวิเคราะห์และปรับปรุงหลักสูตร

• วิเคราะห์ผลการประเมินเพื่อพัฒนาหลักสูตรในอนาคต
• นำข้อเสนอแนะมาปรับปรุงเนื้อหาและรูปแบบการสอน

7. การติดตามผลหลังการอบรม (Post-Training Follow-up)

เป้าหมาย: ติดตามผลเพื่อให้มั่นใจว่าผู้เข้ารับการอบรมสามารถนำไปใช้จริง

7.1 การติดตามผลการนำไปใช้จริง

• ส่งแบบสอบถามหลังอบรม 1-3 เดือน
• สัมภาษณ์ผู้เรียนหรือหัวหน้างาน

7.2 การจัดอบรมเพิ่มเติม

• หากพบว่ายังมีปัญหา อาจจัดอบรมเสริม
• ออกแบบหลักสูตรพัฒนาต่อเนื่องให้เหมาะสม

สรุป

การจัดทำหลักสูตรฝึกอบรมที่มีประสิทธิภาพต้องเริ่มจาก การวิเคราะห์ความต้องการ ไปจนถึง การติดตามผล หลังการอบรม เพื่อให้มั่นใจว่าผู้เรียนได้รับความรู้ที่สามารถนำไปใช้ได้จริง